Jak dobrać żarówkę? Rozszyfrowujemy oznaczenia.

Zakup żarówki może wydawać się niezwykle skomplikowaną czynnością. Ze sklepów zniknają tradycyjne żarówki, a rozwój technologii oświetleniowych jest niezwykle szybki. Zebraliśmy najważniejsze informacje o najpopularniejszych typach żarówek dostępnych w w sklepach. Z naszym poradnikiem bez trudu wybierzesz odpowiednie źródło światła! Na pudełkach z żarówkami znajduje się wiele tajemniczo brzmiących oznaczeń. Rozszyfrowujemy je i opisujemy, dlaczego mają znaczenie podczas zakupów w sklepie elektrycznym. Żarówki do żyrandola, kinkietu w korytarzu lub lampy wiszącej dają wiele możliwości do kreatywnej zabawy światłem. Dopasowania źródeł światła do funkcji do danego pomieszczenia to komfort wszystkich osób, które w nim przebywają. Światło pozwala się zrelaksować, podkreśla designerski charakter wnętrza lub dodaje energii do pracy. Wszystko zależy od tego, jaką żarówkę kupimy! Na rynku dominują energooszczędne żarówki LED, świetlówki i żarówki halogenowe. Czym się różnią? Jakie oznaczenia znajdziemy na opakowaniach żarówek? Co znaczą skróty K, W, lm? Na te i więcej pytań odpowiadamy poniżej.

 

Żarówki halogenowe

Znane nam tradycyjne żarówki żarnikowe, halogenowe (wolframowe) są coraz rzadziej używane ze względu na swoją niską wydajność i duże zużycie energii. Nadal mają zastosowanie w niektórych lampach, w których potrzeba zastosowania źródeł o dużej mocy świetlnej jednak coraz częściej i tam, gdzie jest to możliwe, są zastępowane przez inne, bardziej energooszczędne źródła światła, jak eco halogeny, świetlówki, a ostatnio — źródła światła z wykorzystaniem technologii LED.
Ponadto, zgodnie z dyrektywą Unii Europejskiej (EC) 244/2009 ze sklepów zostają wycofane żarówki halogenowe. To już szósty etap realizacji postanowień UE dotyczących energooszczędnego oświetlenia, obejmujący 28 państw wspólnoty. Regulacje zostały wprowadzone w życie we wrześniu 2018 roku, z dwuletnim opóźnieniem. Ze sklepów znikają mało skuteczne żarówki halogenowe emitujące światło bezkierunkowe. Ze sprzedaży wycofywane będą żarówki halogenowe z gwintami E27 oraz E14, przeznaczone do oświetlenia ogólnego, pokojowego i wejściowego, które emitują równomierne światło.Żarówkopodobne halogeny dostępne w magazynach producentów będą sprzedawane aż do wyczerpania zapasów.

 

Świetlówki

Na kilka lat miejsce mało wydajnych żarówek halogenowych zajęły świetlówki energooszczędne, które pobierają zdecydowanie mniej energii — ich czas pracy to nawet do 10 razy dłużej niż tradycyjne żarówki, wytwarzają mniej ciepła. Ich wadą jest to, że są droższe, zawierają niebezpieczną dla zdrowia rtęć, zatem muszą być odpowiednio zutylizowane, a czasami ich światło na dłuższą metę może męczyć oczy. Dodatkowo są wrażliwe na częste włączanie i wyłączanie, a także potrzebują dłuższego czasu do rozświetlenia do pełnej mocy (lub zastosowania odpowiedniego sterownika). Nadal są jednak bardzo dobrym rozwiązaniem np. lampach liniowych, których budowa nie pozwala na użycie tradycyjnej żarówki w kształcie kulki (kinkiety nad lustrem, lampy wiszące nad stołem, nad recepcją, w biurach).

 

Źródła światła LED

Technologia LED obecna jest na rynku od wielu lat jednak jej popularyzacja i zastosowanie w powszechnym użytkowaniu nastąpiła dopiero niedawno. Jest to źródło światła oparte na diodach elektroluminescencyjnych (LED). Do podstawowych zalet lamp z wykorzystaniem diod LED należą:
- wysoka wydajność i trwałość — około 15 tys. godzin co przekłada się na około 15 lat użytkowania, dla porównania zwykłe żarówki to około 2 lata pracy;
- niskie zużycie energii, a tym samym wysoka energooszczędność;
- znacznie mniejsze nagrzewanie, co pozwala na zastosowanie żarówek o większej mocy bez ryzyka uszkodzenia lampy;
- możliwość wyboru temperatury barwowej światła (K);
- brak szkodliwych substancji (rtęć) i szkodliwego promieniowania ultrafioletowego;
- wysoki wskaźnik oddawania barw z otoczenia (CRI) co oznacza, że światło oddaje jak najbardziej zbliżone kolory otoczenia, głównie istotne w zastosowaniu komercyjnym (np. przy oświetlaniu wystaw sklepowych, muzeach, galerii obrazów itp.);
- niska wrażliwość na wstrząsy oraz częste cykle włącz/wyłącz i krótki czas rozpalania do pełnej jasności (stanowią dobrą alternatywę oświetlenia w miejscach, gdzie często i na krótko zapala się światło, np. toalety lub lampy z czujnikiem ruchu).

 

Nowoczesne źródła światła oferują wysoką jakość oświetlenia i zdecydowanie niższą utratę energii niż tradycyjne żarówki opracowane przez Thomasa Edisona, a dzięki innym parametrom jak np. barwa światła dają wiele możliwości do kreatywnej aranżacji przestrzeni i zabawy światłem. Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań oświetleniowych, ale na początku trudno odnaleźć się w mnogości opcji i różnorodności źródeł światła a producenci proponują coraz to nowsze rozwiązania. Dlatego przygotowaliśmy krótki poradnik jak się odnaleźć w gąszczu oznaczeń podanych przez producentów lamp i żarówek i pomóc w wyborze optymalnego źródła światła.

 

Podstawowe oznaczenia na żarówkach

Rodzaj żarówki — gwint

Podstawowym kryterium doboru żarówki jest gwint, który określa jakiego rodzaju jest to źródło światła. Zawsze jest podany przez producenta lampy, do której wybieramy żarówkę. Na rynku dostępnych jest kilkadziesiąt rodzajów gwintów żarówek, jednak najczęściej stosowane w lampach dekoracyjnych są:

 

• E27 i E14 - to żarówki z gwintem wkręcanym (średnica 27 mm lub 14 mm), powszechnie znane z tradycyjnych żarówek. Stosowany w zdecydowanej większości lamp. Oznaczenie E pochodzi od Edisona — wynalazcy żarówek. Żarówki E27 to najpopularniejszy typ żarówek. Mniejszy odpowiednik E14 najczęściej spotykany jest w lampach o mniejszej mocy, kinkietach, żyrandolach z wieloma źródłami światła, żarówkach typu świeczka;
• GU10 / MR16 - trzonek z dwoma bolcami, montowany na tzw. wcisk, tego typu źródło daje światło bardziej kierunkowe (skierowane ku dołowi), najpopularniejszy z trzonków reflektorowych;
• G9 i G4 - nieduże żarówki montowane na wcisk, stosowane w małych lampach, kinkietach kierunkowych;

 

Moc żarówki LED w Watach [W] i lumenach [lm]

W tradycyjnych żarówkach dla określenia ilości światła wystarczyła informacja określająca ilość mocy w watach. W żarówkach LED istotny jest również inny parametr — lumeny.
Jak wiadomo, liczba Watów (W) informuje nas o ilości mocy, jakiej dana żarówka potrzebuje do wytworzenia światła. Lumen jest to jednostka określająca strumień świetlny, która przekłada się na ilość światła wytwarzanego przez żarówkę. Innymi słowy, im większa wartość w lm, tym więcej światła generuje dana żarówka.

 

Liczba watt odpowiada określonej liczbie lumenów, ale nie jest to liczba stała — w miarę rozwoju technologii LED, pozwala ona producentom uzyskać większą ilość światła (lm) przy mniejszym poborze mocy (watt), zatem produkt o wyższym poborze energii wcale nie musi świecić mocniej niż jego odpowiednik, który pobiera mniej prądu. W przybliżeniu może to wyglądać:

3W - 220-250 lm
5W - 410-470 lm
6W - 700-810 lm
9W (60W) - ok. 806 lm
11W (75W) - ok. 1055 lm
15W (100W) - ok. 1520 lm

 

Wielu producentów dla ułatwienia zamieszcza na opakowaniach żarówek LED informacje odnośnie do tego, jakiej żarówce tradycyjnej odpowiada moc żarówki LED, np. 8W (60W), 806 lm. Duże znaczenie ma jakość kupowanego towaru sprawdzonych producentów. Zastosowanie najtańszych, wątpliwej jakości i pochodzenia źródeł światła może znacznie wpływać na jakość światła, komfort użytkowania, a także współpracę z samą lampą.

 

Temperatura barwy światła [K]

Odkrycie żarówki miało miejsce w 1879 roku. Przez ponad 140 lat nasze wnętrza oświetlały tylko i wyłącznie żarówki świecące światłem o barwie około 2900K. Delikatny żółty blask dodawał wnętrzom przytulności. Światło emitowane przez tradycyjną żarówkę doskonale odnajdywało się w sypialniach i salonach, jednak niekoniecznie pasowało do jadalni, kuchni lub łazienki. W pomieszczeniach technicznych zdecydowanie lepiej sprawdzają się żarówki emitujące światło o bardziej białej barwie. W lampach LED jest inna charakterystyka widmowa naturalnego światła dziennego, dlatego przy wyborze źródła światła należy zatem zwracać uwagę na opis barwy, np. „ciepła biała” i „zimna biała”

 

Kolejnym zatem parametrem, jaki bierzemy pod uwagę wybierając nową żarówkę ledową, jest jej temperatura barwowa wyrażona w Kelwinach [K]. Parametr ten informuje nas o tym, jaki odcień i jak jasne jest dane światło. Barwa światła LED wyrażana w Kelwinach dzieli się na trzy podstawowe grupy: barwa ciepła biała, barwa neutralna biała oraz barwa biała zimna. Podczas wizyty w sklepie elektrycznym warto zastanowić się nad tym, jakie światło będzie odpowiednie dla pomieszczenia, w którym znajduje się lampa. Ciepła barwa światła sprzyja odpoczynkowi i nadaje wnętrzu przytulnego klimatu, zimna doda nam energii do działania. Im wyższa jest wartość wyrażona w stopniach Kelwina, tym bielsza będzie temperatura barwowa.
Nasze oczy dostosowały się do temperatury barwowej miękkich białych żarówek na przestrzeni lat, nie oznacza to, że są one najlepszą dostępną na rynku opcją do wszystkich typów pomieszczeń. Na przykład, ze względu na ich cieplejszą temperaturę barwową, ciepłe białe światła często wyciąga cieplejsze kolory z pokoju (czerwienie, pomarańcze itp.), zmieniając kontrasty w całej przestrzeni. Oczywiście dobierając żarówkę zwracamy uwagę na więcej paramterów jednocześnie. Połączenie odpowiednich wartości sprawi, że zakup będzie w pełni udany. 

 

Podstawowe typy temperatur barwowych spotykanych żarówek LED to:

2700K - bardzo ciepła biel (sypialnia, pokój dzienny, komercyjne/hotelowe — ciepły, przytulny charakter)
3000K - ciepła biel (wszystkie pomieszczenia mieszkalne, komercyjne/hotelowe — ciepła, spokojna barwa)
4000K - biel neutralna (w domowej przestrzeni sprawdza się w łazienkach, garażach, popularny przestrzeniach biurowych — światło czyste, dzienne, żywe)
5000K - 6500K - zimna biel (przestrzenie przemysłowe, magazynowe — światło dzienne żywe).

 

Możliwości jest wiele i barwę swojej żarówki możemy dobrać dowolnie, jeśli lubimy światło bardziej białe zastosować źródło z wyższym wskaźnikiem Kelwina. Zdecydowana większość żarówek do wnętrz mieszkalnych jest barwy 2700K-3000K. W ostatnich latach na popularności zyskują również żarówki o barwie 4000K, rzadziej spotykane są żarówki o barwie 2200K (żarówki z dekoracyjnym żarnikiem).

 

Dla porównania poniżej kilka przykładów temperatur światła:
1800K - płomień świeczki
2800K - barwa bardzo ciepła, klasyczna żarówka starego typu
3000K - barwa ciepła, wschód i zachód słońca
4000K - barwa neutralna biała, światło dzienne
5500K - barwa chłodna biała, światło dzienne bezpośrednie słońce
6000K- 6500K - barwa zimna biała, zachmurzone niebo
28000K - 30000K – błyskawica

 

Współczynnik oddawania barw [CRI]

Nazwa parametru pochodzi od angielskich słów Colour Rendering Index. CRI przyjmuje wartości od 0 do 100. Najwyższa z nich to wzorzec światła białego, jakim jest światło słoneczne, a zero to światło monochromatyczne niebieskie, czerwone lub zielone. Za pomocą CRI określane jest to, jak dobrze oddawane są barwy przedmiotów, im wyższa wartość — tym bardziej komfortowy odbiór koloru. Stosując w swoim otoczeniu światło LED dobrej klasy, z wysokim współczynnikiem CRI zapewniamy sobie komfortowe samopoczucie. Wartości CRI są ważne dla barw ciepłych i zimnych. Zrobienie makijażu, przygotowanie posiłku oraz kolor ludzkiej skóry — CRI ma wpływ na wiele aspektów korzystania z pomieszczeń. Ma duże znaczenie w pomieszczeniach roboczych i technicznych, a drugorzędne w przypadku przestrzeni mieszkalnych.

 

Wybór żarówki: pozostałe informacje.

Ściemnianie z ang. dimmable — oznacza czy żarówka współpracuje ze ściemniaczem, istotne, jeśli kupujemy żarówkę do lampy, którą oferuję funkcje ściemniania. Nie wszystkie żarówki LED można ściemniać. Wielu producentów w standardzie umożliwia zamówienie lampy ze ściemniaczem, inni umożliwiają zakup ściemniacza za dopłatą.

 

Czas pracy

Producent podaje informacje o czasie pracy żarówek na ich opakowaniu. W zależności od typu dany produkt może świecić przez odkreśloną liczbę godzin. Informacje na ten temat są umieszczone na opakowaniach żarówek. Czas pracy tradycyjnych żarowych żarówek jest najniższy i wynosi 750-2000 godzin. W przypadku żarówek halogenowych możemy mówić o wartościach, nawet dwukrotnie wyższych Najdłuższą żywotnością charakteryzują się żarówki LED, najlepsze produkty z tej kategorii mogą świecić nawet do 100000 godzin. Standardowe żarówki LED będą świeciły przez 15000-50000 godzin.

 

Energooszczędne żarówki LED to doskonała alternatywa dla halogenów i żarówek żarnikowych. Korzystając z naszego poradnika bez trudu dobierzesz idealną żarówkę.

Nie chcesz kupować żarówek? Wybierz lampę LED z wbudowanym modułem. Kilka tysięcy modeli takich nowoczesnych opraw oświetleniowych jest dostępnych w naszym sklepie internetowym.